110
część II – ASFALTY W MIESZANKACH mineralno-asfaltowych
ROZDZIAŁ 6
Badanie MSCR asfaltów a odporność
mieszanek mineralno-asfaltowych
na koleinowanie
Kompleksowe badania lepiszczy oraz mieszanek mineralno-asfaltowych prowadzone w latach 90-tych XX wieku
w ramach programu SHRP (ang.
Strategic Highway Research Program
) wykazały, że właściwości asfaltów w znaczący
sposób wpływają na zachowanie nawierzchni podczas jej eksploatacji. Nieodpowiedni dobór lepiszcza asfaltowego
do danej strefy klimatycznej jest jedną z przyczyn powstawania zniszczeń w nawierzchni, w tym deformacji
trwałych. Ocenia się, że w przypadku zapewnienia nawierzchni odporności na koleinowanie, lepiszcze asfaltowe
decyduje w około 40% [1]. Jego rola nie jest więc kluczowa, aczkolwiek znacząca.
W latach 2015-2016 Dział Badań i Rozwoju ORLEN Asfalt prowadził pracę badawczą, mającą na celu znalezienie
korelacji pomiędzy wynikami badań właściwości asfaltów w wysokiej temperaturze eksploatacji, a wynikami badań
koleinowania mieszanek mineralno-asfaltowych.
W niniejszym rozdziale przedstawiono rezultaty przeprowadzonego programu badawczego.
Badania wykonano w ORLEN Laboratorium oraz w laboratorium drogowym Politechniki Gdańskiej.
6.1. Badania właściwości asfaltów w wysokiej temperaturze
eksploatacji
W USA i w Europie praktykuje się odmienne podejście w ocenie właściwości wysokotemperaturowych lepiszczy
asfaltowych. Stosowane metody badań wg Norm Europejskich nie są wystarczające do oceny właściwości
funkcjonalnych asfaltów i służą przede wszystkim sklasyfikowaniu danego wyrobu celem wprowadzenia go
do obrotu na rynek, a zakres informacji o właściwościach funkcjonalnych asfaltu jest niewielki. Normy Europejskie
dostarczają informacji dotyczących właściwości tylko w ściśle określonej temperaturze, która najczęściej nie
jest związana z rzeczywistymi warunkami eksploatacji nawierzchni drogowej. W Europie wciąż podstawowym
badaniem określającym właściwości asfaltu w wysokiej temperaturze jest badanie temperatury mięknienia metodą
pierścienia i kuli wg PN-EN 1427.
W odróżnieniu od standardów europejskich, w USA stosowane są metody badań pozwalające ocenić przydatność
danego lepiszcza do pełnienia określonych funkcji w nawierzchni. Badania właściwości wysokotemperaturowych
lepiszczy asfaltowych wykonuje się w oparciu o specyfikację AASHTO M 320 (specyfikacja PG bez MSCR)
lub AASHTO M 332 (specyfikacja PG z MSCR) [2, 3]. W badaniach wykorzystuje się reometr dynamicznego ścinania DSR.
